Poldermodel

Deze maand gaat Onderstroom het eens over Nederland hebben. Een van de voornaamste libwashing* mythes waarmee ons wordt geleerd we onze huidige situatie verkeerd te begrijpen: het Poldermodel!

De meeste mensen kennen het wel: het beeld van Nederland als een gezapig polderend kikkerlandje waar mensen zo lekker de rust kunnen bewaren. Waar we rustig “met elkaar” om de tafel gaan zitten om tot redelijke compromissen te komen en waar we niet onze handen vuil maken aan zulke onproductieve ongeregeldheden als je in Frankrijk ziet. Dit beeld heeft veel te maken met de mythe van het poldermodel, en het zowel technocratische als corporatistische model van gouvernantie dat in Nederland bestaat.

Samen met nieuwe gast Maarten, gaat Alex in op de oorsprong, de misvattingen en de gevolgen van dit beeld op politiek en arbeidsverhoudingen in Nederland. Waar komt het poldermodel vandaan? Hoe en waarom is deze mythe neergezet? Wat was het akkoord van Wassenaar en waarom doen we alsof dit een overwinning was, terwijl het eigenlijk een historische nederlaag voor de Nederlandse vakbonden betrof? Wat zijn technocratie en bureaucratie? Waarschuwing, je kunt in deze aflevering hier en daar een stukje sarcasme tegenkomen.

Uiteindelijk gaan we kort in op hoe we wel naar arbeidsverhoudingen zouden willen kijken en waar vooruitgang voor werkers, uitkeringsgerechtigden en andere niet-rijken wel vandaan komt. Daarmee heeft deze aflevering veel raakvlak met onze eerdere aflevering over coöptatie, en de reeks over liberalisme.

Helaas is de shoutout even niet gelukt deze maand. Volgende keer beter!

Heel veel plezier met deze laatste aflevering van het jaar en tot horens in januari!

 

*Libwashing is, vergelijkbaar met als greenwashing of pinkwashing, iets presenteren als een liberaal verschijnsel wanneer het dat niet is, om liberalisme voor te stellen als gemeengoed zonder alternatief.

 

Verwante Onderstroom afleveringen:

Coöptatie

Geschiedenis van liberalisme

Liberalisme in de beweging

 

Behind the Bastards over de CIA

 

Maarten’s boekentips:

Waarachtige volksvrienden – Dennis Bos

Werk is geen oplossing – Margueritte van den Berg

Oorspronkelijke accumulatie (kapitalisme deel 2)

Deze maand gaan we door over kapitalisme, specifiek over oorspronkelijke accumulatie. Elmo is weer te gast in de podcast. Hij en Alex praten over kapitaal accumulatie en hoe mensen en middelen het kapitalistisch ingeslagen worden.

Daarvoor doet Elmo een langer verhaal over het leven van Johannes van den Bosch, een Nederlands politicus dus zowel thuis als in de koloniën van Nederland, met veel geweld kapitalisme aan mensen heeft opgelegd, en zo de oorspronkelijke accumulatie opdreef door nieuwe groepen mensen te dwingen eraan bij te dragen.

Dit is deel 2 van een reeks, deel 1 kun je hier luisteren.

Shoutouts deze maand gaan naar Podcast de Verbranders en de Anarchistische Boekenbeurs Amsterdam!

Check ze hier:

https://anarchistbookfairamsterdam.blackblogs.org/

Onderstroom verschijnt ook op de boekenbeurs met een evenement over organiseren en elkaar aanvullen binnen de beweging. Hierover volgt nog nadere informatie.

 

Revolutionaire Veelheid

Met de nieuwe maand, verschijnt er weer een nieuwe aflevering: Revolutionaire Veelheid. Alex is alleen en doopt je onder in zijn persoonlijke mijmeringen over organiseertheorie. Specifiek gaat het over de kracht van autonomie en diversiteit in organisaties: de politieke kracht van een beetje verdeeld zijn.

Daarvoor stelt hij de term Revolutionaire Veelheid voor. Hiervan wordt een viertal voordelen genoemd. Later worden veelheid en eenheid vergeleken en komt Alex met een paar manieren waarop autonome groepen die elkaar goedgezind zijn, elkaar verder aan kunnen vullen.

Het idee met deze aflevering is om meer gesprekken uit te lokken over hoe we ons politiek organiseren en hoe we samen sterker kunnen worden, dus alle reacties en ideeën zijn zeer welkom! Inmiddels heel deze aflevering een vervolg! Revolutionaire Veelheid 2!

Shoutouts deze week gaan naar boekwinkels Rosa en Savannah Bay, alsook naar voku-bibliotheek the Barricade. Een tweede shoutout gaat naar AFA Nederland en het nieuwe blad dat zij aan het oprichten zijn.

Fijne maand en tot de volgende!

 

Shoutouts:

http://www.bookshoprosa.org/contact.php

https://www.savannahbay.nl/

https://thebarricade.noblogs.org/about/

https://afanederland.org/

Andere links:

https://roarmag.org/films/raddox-alterglobalization-film/

https://buitendeorde.org/

https://revolutionaireeenheid.nl/

Movements of Revolutionary Change, Gerlach: https://ssc.wisc.edu/~oliver/SOC924/Articles/Gerlach1971AmBehSci_MovementsRevolutionaryChange.pdf

Multitude van Negri en Hardt: https://en.wikipedia.org/wiki/Multitude:_War_and_Democracy_in_the_Age_of_Empire

Wat is kapitalisme

Het nieuwe jaar is begonnen, Onderstroom gaat er weer met nieuwe moed tegenaan. Elke eerste maandag van de maand verschijnt onze nieuwste aflevering. Deze aflevering heet: Wat is kapitalisme.

 

Ditmaal heeft Alex Elmo te gast, samen hebben ze het over Kapitalisme. Wat is het, waarom is het slecht, en wat zijn een aantal typische vragen die mensen stellen over kritiek op kapitalisme, of punten die mensen in verdediging van kapitalisme aandragen.

Deze aflevering sluit heel goed aan op onze eerste aflevering: wat is eigondom. Iets waar we geen tijd voor hadden wat leuk was geweest, is een verwijzing terug naar de reeks over liberalisme (luister deel 1 daarvan hier: hoe wordt kapitalisme verkeerd voorgesteld vanuit liberale hoek? Misschien komen we daar later nog op terug!

De Shoutout naar Onze Utopie van VB Ommeland gaat hierover:
https://www.vrijebond.org/onze-utopie-een-vbo-project-voor-iedereen/
Mail onze-utopie@riseup.net voor informatie. De deadline ligt rond eind januari 2021.

Alex grijpt in deze aflevering terug op een aantal eerdere afleveringen, namelijk,

Wat is Eigendom? https://onderstroom.red/wat-is-eigendom/

Sociale constructie (Ter verdediging van cultuurmarxisme) https://onderstroom.red/ter-verdediging-van-cultuurmarxisme-of-wat-is-sociale-constructie/

En de hele liberalisme reeks, maar vooral die over Huidig liberalisme: https://onderstroom.red/huidig-liberalisme-liberalisme-3/

 

Daarnaast verwijs ik naar deze tweedelige reeks van Behind the Bastards, voor de vele voorbeelden van hoe kapitalisten “vals spelen”: https://www.iheart.com/podcast/105-behind-the-bastards-29236323/episode/part-one-how-the-dulles-brothers-82673758/

 

Liberalisme binnen de beweging (liberalisme 4)

Het einde van een tijdperk. Dit is de vierde en laatste aflevering van onze reeks over liberalisme: Liberalisme binnen de beweging. We sluiten het weer af met zijn vieren dus Alex heeft Sanne, Mark en Henk te gast.

Volgende maand slaan we even over met Onderstroom, zie het als een korte zomerstop. Maar we laten je achter met genoeg leesvoer om de tijd door te komen, zie de links onderaan over liberalisme. In september zijn we er weer, vol goede moed en met nieuwe (en mogelijk ook oude) gasten.

 

Liberalisme binnen de beweging gaat over samenwerken met liberale activisten en over de impliciete liberale gewoontes en neigingen die we met de paplepel ingelepeld hebben gekregen.

Eerst hebben we het over mensen die wel activisten zijn en in radicale of activistische kringen bewegen, maar wel de voorkeur geven aan liberale of reformistische strategieën en methoden. Wanneer en hoe zou je daar wel en niet mee willen samenwerken? Wat zijn respectability politics en wat is er lastig aan? We hebben het kort over (extreem) online linkse lui en (extreem) academisch radicalisme, en nog veel meer. Een van de opperliberalen Gene Sharp komt ook langs. We doen ook een poging om wat handvatten mee te geven om liberalisme in je eigen kring en bij jezelf bespreekbaar te maken en te bestrijden.

De aflevering liberalisme binnen de beweging sluit bijzonder nauw aan op de afleveringen over Coöptatie en Intentionaliteit.

Een fijne zomer allemaal, en tot horens in de herfst!

 

 

Bronnen:

 

Over liberalisme:

They go low, we go high, uit the Alt-right playbook over liberaal vertrouwen in het politieke proces, en de selectieve afkeer van doelbewust werken.

How we can win?? Kimberly Jones beroemde speech over rellen plundering bij de George Floyd opstanden in de VS

Jacobin Magazine over Gene Sharp  met zijn zeer liberale definitie van geweld en zijn liberale sturing aan activistenbewegingen.

Accomplices not allies, abolishing the ally industrial complex. Over “allies” en solidariteit met bevrijding van andere groepen en de toegankelijkheid van strijd voor gemarginaliseerde groepen.

Black leadership and other white myths over de misvatting van “black leadership” waarmee radicale stemmen worden weggezet

 

Over de avondklokrellen:

Enough is enough over de avondklokrellen

Lessons from the yellow vests, over hoe radicalen met de gele hesjes konden organiseren, ondanks dat ze initieel niets met de radicale bewegingen hadden.

 

Shoutouts:

Dekolonisatienetwerk Voormalig Nederlands Indië, op Facebook en op Instagram.

Radar.squat.net handige internationale pagina voor autonome sociale centra, bijna overal.

Boekenwinkel de Opstand in Den Haag

Boekenwinkel het Fort van Sjakoo in Amsterdam

Bibliotheek de Zwarte Uil in Nijmegen

 

Huidig liberalisme (liberalisme 3)

Deel 3, huidig liberalisme, over de liberalen van nu! We zijn over de helft van onze reeks over liberalisme. Deze maand zitten Sanne, Mark, Henk en Alex samen om te ranten over allerlei soorten alledaagse liberalen.

Dit is dus deel drie (of zelfs vier) van een serie over liberalisme, vind deel 1 hier.

Alex doet een kort stukje theorie over (naïef ) individualisme en een verdachte blindheid voor sociale structuren. Daarna wijdt de groep uit over de economische (en militaire) dwang van liberale instituties zoals bijvoorbeeld het IMF en de wereldwijde economie. Liberalisme glimt nu ook in een NEOn-uitvoering. Tot onze schrik is huidig liberalisme bovendien uitgesplitst in meerdere vormen waarvan we er drie kort aanstippen, rechtse zogenaamde “libertariërs”, klassieke Liberalen oftewel Liberalen met een grote L, en progressieve liberalen.

Aan het einde zit een kleine bonus met nog wat extra stukjes over internationale economische verhoudingen.

Heel veel plezier met de aflevering over huidig liberalisme, laat ons weten wat je vindt! Volgende keer maken we het weer iets praktischer wanneer we deze serie afsluiten over liberalisme binnen de activistische en radicale beweging en wat ermee, of ertegen, te doen.

 

Bronnen en links:

Shock Doctrine van Naomi Klein

Link Doorbraak dwangarbeid: Hun eigen artikelen en als gasten in Radio Kookpunt.

Mad pride

Lepelfabriek

Bloed aan de muur

 

Intentionaliteit

Deze maand komt Alex alleenig naar je toe om te praten over intentionaliteit. We hebben een korte pauze van onze reeks over liberalisme. Die maken we in juni en juli vol gusto af, hier staat het eerstvolgende deel van die reeks: huidig liberalisme.

In deze solo aflevering leest Alex zijn artikel voor over intentionaliteit in organiseren. Het gaat over hoe we naar ons politieke werk kijken, hoe we met onze beperkte middelen omgaan, wat voor werk vaak verwaarloosd wordt. Deze gesproken versie heeft ook enkele extra stukken die er op papier niet bij stonden.

Op het einde zit er een stukje reactie op Radio Kookpunt in. Na de tweede kamer verkiezingen van 2021 kwam Rebekka Timmer daar voor een tweede keer spreken. Daar hebben ze het kort over de waarde van demonstraties, Alex grijpt dit aan om uit te wijden over mogelijke doelen die demonstraties kunnen hebben en hoe daar dan rekening mee te houden, en dat te doen vanuit die intentionaliteit.

 

Enkele aanvullingen:

In deze podcast, en het originele artikel, gaat het over opbouw van onze beweging, het tactisch inzetten en vergroten van onze krachten. Ik noem kort een kritiek op vormen van activisme die op liefdadigheid lijken, maar wil daar kort aan toevoegen dat onderlinge steun, vooral tijdens deze pandemie en bij groepen waarvoor er veel te weinige “normale” zorg bestaat is heel waardevol en goed werk. Impliciet noem ik dit in het stuk over zelfzorg. Deze aflevering is geen kritiek op community care binnen meer activistische groepen, bijvoorbeeld ook niet vanuit het idee dat het onze kracht niet zou vergroten. Ik denk dat we ook met dit soort steun intentioneel om kunnen proberen gaan, maar weet er weinig van en denk dat sommige dingen die ik hier zeg niet zo van toepassing zijn.

Stukje over kraken. In het artikel bekritiseer ik een gebrek aan constante basis outreach rondom de kraakbeweging. Inmiddels zijn nu een paar instagram pagina’s en de website woningstrijd.nl die dit gemis deels lijken te willen ondervangen. Dat is heel mooi (en op geen manier aan deze podcast of het eerdere artikel te danken), ik denk dat mijn punt over gericht kijken naar wat je beweging nodig heeft wel blijft staan. Volg deze website en insta pagina vooral!

https://woningstrijd.org/

https://instagram.com/kraak_de_crisis?igshid=fh14denh5oyb

 

Het voorgelezen artikel verscheen eerder dit jaar in Buiten de Orde: https://buitendeorde.org/

De podcast aflevering waarop ik deels reageer is hier te vinden: https://soundcloud.com/kookpunt

Een strip die meer van die ongeziene taken en de stress van het bijhouden toelicht, vind ik ook heel toepasselijk voor politiek werk en activisme: https://english.emmaclit.com/2017/05/20/you-shouldve-asked/

 

 

Geschiedenis van liberalisme B, liberalisme in het parlement

Geschiedenis van liberalisme in het parlement.

In deze tussentijdse update praten Alex, Henk, Sanne en Mark verder over de geschiedenis van liberalisme, ditmaal over vroeg parlementair liberalisme, de overlap tussen liberalen en enerzijds conservatieven en anderzijds sociaaldemocraten. Liberalisme met de grote en met de kleine L.

Dit is deel B van onze aflevering geschiedenis van liberalisme. Luister hier als je deel A nog niet hebt geluisterd. Of ga hier helemaal terug naar het begin van onze serie over liberalisme.

Als je klaar bent met geschiedenis kun je door naar onze aflevering over huidig liberalisme, of dus liberalisme tegenwoordig.

We gaan in op hoe de liberale staat in Nederland allerlei autonoom georganiseerde zorg en steun naar zich toe trok en hoe weinig we er bij stil staan dat het gros van deze structuren nooit door de staat zijn opgebouwd. Ook hebben we het over de de- en herkolonisering van Indonesië en hoe dit leidde tot een linkse afsplitsing uit de toen nieuwe PvdA. Ook de geschiedenis van liberalisme in het parlement trekken we dus wel ietsje breder.

 

We hebben deze maand even geen shoutouts, maar bedenk vast wat je 1 mei gaat doen! Er is vast een actie of evenement in je buurt of online waarmee je iets kan! Check Radar.Squat.Net voor allerlei acties en evenementen:

* Een kleine correctie: Mark maakte bij deze opname een klein foutje. Wiardi Beckman ging niet zelf weg bij de PVDA vanwege de poging om Indonesië opnieuw te koloniseren, want toen was hij al lang overleden, hij stierf namelijk aan het einde van de tweede wereldoorlog in concentratiekamp Dachau. Er was wel een groep linkse PVDA’ers die hierom uit de partij stapten, maar Wiardi Beckman was daar dus niet bij. Een van de mensen die wel in 1947 opstapte van Gerard Slotemaker de Bruine, de eerste directeur van de Wiardi Beckman stichting. Hij werd daarna actief bij de veel linksere PSP.

Geschiedenis van liberalisme

De geschiedenis van liberalisme, deel A. In dit vervolg van de serie praten Alex, Henk, Sanne en Mark over de geschiedenis van liberalisme in het bijzonder staatsvorming en kolonialisme. Dit het tweede in onze reeks over liberalisme. Deel 1 staat hier. Het vervolg van deze aflevering, geschiedenis van liberalisme deel B, parlementair liberalisme, vind je hier.

We gaan in op hoe het concept van de staat liberaal individualisme informeert, hoe de godsdienstoorlogen (zoals  de tachtigjarige oorlog) het negatieve mensbeeld van Hobbes aannemelijker maakten. Ook komen kolonialisme en de boomerang van Foucault langs (het lukt maar niet om dat ding blijvend weg te gooien!). Aan het einde gaat het kort over liberalisme en vroeg electoralisme, het verschil tussen “actief” en “passief” burgerschap.

Omdat ze met zijn vieren zijn is er een andere opstelling met het geluid: een wonderlijk geheel van PVC buizen, ducttape en aardewerk. Het werd zo gezellig dat de aflevering bijna twee uur lang werd. Daarom volgt er over twee weken een extra aflevering voor de rest van de geschiedenis van liberalisme tot iets na de tweede wereldoorlog.

 

Shoutout links:

Stichting We Promise

Vloerwerk

BONUS: We noemden Shell en kolonialisme: check dan ook Code Rood!

 

Links/extra info!

Davids Graeber en Wengrow over “The myth of the stupid Savage”

Revolutions podcast, over allerlei historische revoluties, vooral in Europa en kolonies in Amerika

De Lockdown podcast over oorlog en kapitalisme in het ontstaan van Nederland

Extra Credits over de Revolutie in Haiti

 

Liberalisme, deel 1

Deels gemotiveerd door de insinuatie dat “links” D66 niet moet buitensluiten, beginnen Alex, Sanne en Henk (en misschien nog meer vrienden?!) een reeks afleveringen over liberalisme.

In deze eerste aflevering van de reeks leggen we waarom we het over liberalisme moeten hebben en zetten dan wat klassieke ideeën uiteen. Het kan zijn dat je daarbij een glimp van onze eigen meningen over het thema ziet doorschijnen…

Kijk uit naar: waarom de markt niets met vrijheid te maken heeft, waarom het individu tegen het collectief een onzinnige tegenstelling is, waarom het sociaal contract ongeldig is, hoe liberalisme schaamteloos afwisselt tussen een heel positief en een heel negatief mensbeeld, en nog veel meer kanten van liberale ideologie.

Voordat het wordt gevraagd: de meeste conservatieven zijn ook liberaal, maar dan vaak met een kleine “l” en meestal zijn die nog erger. In sommige gevallen zijn ze wat eerlijker over wat ze willen, maar daar eindigen de voordelen.

In latere afleveringen over liberalisme gaan we het hebben over de geschiedenis van deze politieke stroming, de recentere situatie en over liberalisme binnen de linkse en radicale bewegingen. Het thema van liberalisme blijft Onderstroom trouwens plagen. De afleveringen over het poldermodel, over kapitalisme, over religie en atheisme, over cooptatie, over vrijheid, ze hebben allemaal raakvlakken met deze serie en het thema van liberalisme.

 

Docs en bronnen:

Behind the Bastards podcast: Elite Panic

Alt-right playbook: They go low, we go high

Common Ground Collective (het omgekeerde van elite panic)

En het boek over de ervaringen van het Common Ground Collective: Black Flags and Windmills

Shoutout naar:

Radical Solidarity
en De Vrije Markt

 

De genoemde podcast links:

Bloed aan de Muur, 
Build the table, 
De Figurant, 
De Lockdown, 
Geregeld Ontregeld met o.a. Headfirst en On Topic / Off Topic, 
Hierlinksaf, 
Kluwen, 
Radio Kookpunt, 
Spectrum, 
Stop Wapenhandel, 
Trans Holland, 
Vrijplaats Utopie, 
Zeg Maar Gewoon Wit, 
Ziek de Podcast