1 mei met Onderstroom!
Ditmaal een podcast met een bijna volledig transcript! Alex doet een bonus aflevering voor 1 mei, omdat het de eerste maandag van de maand is. De speech grijpt terug op een aantal thema’s waar de podcast al eerder over ging, zoals revolutionaire veelheid en goede voornemens. Veel plezier ermee, en ga anders gewoon door naar de reguliere aflevering van vandaag: counter insurgency, politie 4.
Transcript
Intro 1 mei
Vandaag is het maandag, en het is 1 mei. Gaat Alex zich dan toch bemoeien met actualiteit? Nou, misschien…. Want in een land waar het geen vrije dag is, is 1 mei op een maandag niet ideaal. Maar daarmee is 1 mei wel de eerste maandag van de maand, en dus valt het op Onderstroom dag! Daarom zend ik naast de reguliere aflevering van vandaag (het vierde en laatste deel van onze serie over de politie), ook iets speciaals uit voor 1 mei, bear with me, het is voor mij ook een beetje nieuw.
Als eerste wens ik iedereen op 1 mei een goede dag van de arbeid! Of je nou moet werken of iets anders doet, of je allemaal kameraden om je heen hebt of alleen lijkt te staan. Of je vandaag op een demonstratie of evenement bent, of niet eens weet wat je met 1 mei zou moeten.
Want het is de dag van ons, de dag die gaat over strijd om bevrijding, om het afgooien van het juk van onderdrukking, om het vieren van behaalde overwinningen en de verliezen van kapitalisten. Van de achturige werkdag, van het bestaansrecht en de kracht van elke vakbond, het bestaan van uberhaupt het weekend, van elke loonsverhoging en elke stukje scrupules dat de baas heeft moeten aanleren, tegen hun zin in en uit angst voor onze kracht.
Deze dag viert en toont het simpele begrip, dat de machtigen en rijken hun geld niet verdienen, maar alleen ontvangen vanwege de machtspositie die voor hen is ingericht, vanwege de kromme regels van een corrupt economisch spel waarvan de regels worden geschreven om de huidige winnaars als eeuwige kampioen vast te houden, ook als dat niet altijd lukt en er af en toe een nieuw persoon mag meedoen in de stoelendans.
Waar we vandaan komen
Die kracht is misschien niet altijd even duidelijk te zien, zeker als je vandaag op de werkvloer staat, alleen thuis zit, of je je zorgen maakt over rechtse opmars, de afbraak van rechten van werkers, onverminderde klimaatvernietiging die nu al onmetelijk leed veroorzaakt en wat alleen maar erger gaat worden, als je kijkt naar alle reactionaire krokodillentranen, transfobe haat en racisme. Als je vandaag vooral ziet hoe sterk en hoe onaantastbaar overheden, grote bedrijven lijken en het hele systeem daaromheen staat, dan zien we niet altijd waar we naartoe kunnen, hoe we hieruit komen.
En we leven ook in een tijd waarin onze omgeving lang een ontlinksing heeft gezien, een tijd waarin linkse organisaties, structuren en gemeenschappen afkalfden, instortten, of zich bekeerden tot bondgenoten van de neoliberale mythe.
De afgelopen decennia zagen we een afbraak van democratische structuren in onderwijs, huisvesting en andere publieke en semi publieke instelling. Ze waren al niet ideaal, maar werden omgebouwd tot apparaten die dienen voor het opzuigen van geld van mensen om de rijken rijker te maken. Instellingen zoals de wooncorporaties, die door de mensen zelf waren opgebouwd, met het doel om in hun behoeften te voorzien zonder overgeleverd te zijn aan de grootbezitters, werden in de loop van decennia verdraaid, tot ze niet meer iets van de mensen waren dat bestond om onze huisvesting te verzekeren, maar juist een van die vijanden werd die alleen bestaat om middels onze portemonnee de uren van onze dag naar hun behoeften in te vullen.
Een tijd waarin ministers, lijdende mensen vertellen dat ze niet teveel psychische hulp moeten zoeken wanneer er zulke enermo wachtlijsten in de zorg bestaan. Waarin Rutte, die meebouwde aan de praktijken in het belastingwezen die leidden tot de toeslagenaffaire en het onterecht uit huis plaatsen van 1675 kinderen, een tijd waarin die Rutte, veroordeeld voor racisme, zich blijkbaar het gore lef kan veroorloven om mensen voor te houden dat hij niet voor teveel ingrijpen op klimaat is omdat hij wil dat mensen wel een prettig leven moeten hebben.
Met al dat soort dingen in ogenschouw is gemakkelijk om pessimistisch te zijn. Het is realistisch om in te zien dat er van alles misgaat, dat talloze mensen lijden, hier in west-Europa maar ook vooral daarbuiten en vooral door schuld van de bedrijven en overheden waarop we zogenaamd trots zouden moeten zijn.
Nieuwe kracht
Maar het ding is, en dat wil ik goed laten zien, we komen terug! We komen terug. Elke dag worden we weer sterker. We komen terug in verschillende vormen, met verschillende tactieken, rond verschillende groepen en ideeën, maar we zijn terug in opmars. Overal om ons heen zien we de groei, zien we de radicalen, links, de vakbond, de anarchisten, het zwelt weer aan.
Voor het eerst in lange tijd is de vakbond weer aan het groeien, na zoveel jaren van krimp sluit de FNV het jaar weer af met meer leden dan het jaar daarvoor. Voor het eerst in een lange tijd wordt het woord kapitalisme genoemd als een maatschappelijk thema bij de NOS.
Dat doen ze echt niet voor de lol, maar er omdat iets richting de NOS aangeeft dat dit thema weer speelt.
Dit zijn bredere thema’s en organisaties die we niet zelf in de hand hebben, maar daar zien we dit soort signalen al. Als we dichter bij huis kijken zien we een hele rits nieuwe groepen, structuren, protestgolven, die laten zien hoeveel meer mensen willen strijden tegen onrecht, tegen uitbuiting en tegen dit systeem.
Op een rij zijn het echt een aantal dingen en ik ga proberen een mooie lijst weer te geven.
We zien de successen van Kick Out Zwarte Piet die het lukt om de racistische karikatuur Zwarte Piet steeds duidelijker ontmaskeren en te laten zien voor wat ze zijn.
De oprichting en groei van AFGA en andere losse anarchistische groepen, de wandelgroepen, allerlei feministische collectieven zoals ook electraflinta, kraakgroepen en spreekuren, en andere radicale initiatieven. Dat er nu radicale arbeidersorganisaties in Nederland bestaan zoals Vloerwerk, die het politieke werk rond arbeid veel radicaler en directer maken, die ons laten zien dat we als we elkaar steunen veel sterker staan tegenover de bazen dan we ons in ons eentje kunnen voorstellen. Sommige van deze groepen lijken misschien niet meer zo nieuw of zo baanbrekend, maar samen genomen laten ze een bredere ontwikkeling zien in de laatste jaren.
Een ander voorbeeld is de snelle uitgroei van de Vrije Bond tot een grotere revolutionaire organisatie met actieve groepen en leden in Nederland en Vlaanderen, die steun kan bieden aan allerlei initiatieven en zo autonoom initiatief verbindt met bredere samenwerking.
We zien het recente ontstaan en doorgroeien van Bij1, vanuit Artikel 1, die op allerlei plaatsen weer een veel radicaler geluid laat horen dan voorheen.
We zien oplaaiende verve en strijd rond milieu, nu veel vanuit Extinction Rebellion, en ook de brede steun voor de repressie die zij ervaren, zelfs van groepen als de fietsersbond, humanistisch verbond en anderen. Met de woondemonstraties zagen we dat ook, brede solidariteit, brede steun en het besef dat wij het samen moeten maken en samen moeten staan.
We zien het ook in de nieuwe onafhankelijkheid van Rood, hoewel de leden daar zelf misschien niet helemaal voor gekozen hebben, en daarbij het ontstaan van de socialisten, groepen die nu een veel linkser verhaal kunnen presenteren dan het SP-bestuur ooit zou toestaan, en die doorbouwen met een passie die het bestuur van de SP zeker niet verwacht had.
Zelfs groepen als de NCPN, RE en IS zien een groei.
En ik ben nog niet eens klaar, met Jacobin magazine, met meerdere linkse, anarchistische en radicale podcasts zoals Hollanditis, Kookpunt, Bloed aan de Muur, het redelijke midden. Sowieso de grote groei van online zichtbaarheid op links. We hebben nog veel in te halen op rechts, en we kunnen nog veel beter worden in de verbinding tussen het organiseerwerk en de online kant daarvan, maar we zien daar al zoveel gevolgen van.
Voortbouwen op 1 mei
Ik probeer hier de positieve ontwikkelingen in onze kracht te laten zien. En dit is nog maar het begin, we staan aan het begin van een herleving van onze bewegingen in de 21e eeuw, en we hebben daarin nog ontzettend veel te doen, maar laten dan, zeker vandaag, kijken naar wat we hebben neergezet, en wie er om ons heen allemaal nieuw met ons meedoen, en hoeveel vuur en passie zij hebben. En ook naar de mensen die dit al tientallen jaren doen, die de strijd nooit hebben opgegeven, ondanks heftige tegenslagen.
Ik probeer hier allerlei positieve ontwikkelingen aan te wijzen, maar het is natuurlijk niet makkelijk. Politieke strijd en opbouw kosten moeite, spanning, strijd. We voeren de strijd bijna allemaal naast ons werk, naast mantelzorg en andere verplichtingen. We geven van alles op, doorstaan stress, vermoeiing, overbelasting, gebrek aan vrije tijd en een constant bewustzijn van de grote problemen die maar niet worden opgelost, om die ruimte te maken om ons zo in te kunnen zetten.
Het kan frustratie geven om zo bezig te zijn, er zijn meningsverschillen, theoretische verschillen, persoonlijke botsingen. Er kan repressie zijn, geweld, intimidatie en problemen die hun weg vinden naar je privesfeer of je werk. Dat zijn heftige dingen waar we mee om moeten gaan, zodat we onze politiek duurzaam maken, omdat we weten dat we op de lange adem bezig zijn, dat we dingen aan neerzetten zijn die misschien nu al helpen, maar die op den duur ook grote veranderingen kunnen neerzetten.
Want organiseren en politieke strijd kan ook heel veel voldoening geven, het kan een gevoel geven van saamhorigheid en van op je plaats zijn, want je bent eindelijk aan het bouwen aan iets dat goed is, iets dat de moeite waard is, iets dat niet uiteindelijk jouw tijd aan de rijken geeft. En hoe meer we elkaar kunnen ondersteunen in die strijd, hoe meer we die problemen kunnen verkleinen, hoe beter we door kunnen bouwen.
Als we vermoeid zijn of overspannen, als er repressie volgt, als we onderlinge spanning hebben, wanneer we ons nog steeds allemaal basisbehoeften niet kunnen veroorloven,
Of wanneer we simpelweg rondkijken met de ideologische bril die ons van jongs af aan is aangemeten,
Dan kan het moeilijk zijn om de zin van onze strijd te zien, om je voor te stellen hoe dingen anders zouden kunnen zijn, of hoe een stelletje ongeregeld als jij en ik en je kameraden en grote verandering teweeg kunnen brengen. Maar het is tijd op tijd mogelijk gebleken en ik wil je uitdagen om in de eerste nieuwe beginselen die we om ons heen op zien komen, de potentie te zien van wat er verder allemaal uit kan komen.
En veel van wat we neerzetten kunnen we ook nog niet zien, omdat we er nog zo ver buiten staan. Ik denk dat als onze beweging sterker wordt en aanzwelt, dat we dan meer van de antwoorden ontwikkelen die nu zo moeilijk voor te stellen zijn. De antwoorden die het kapitalisme biedt komen immers ook uit universiteiten, uit denktanks, uit onderzoeksbureaus met talloze medewerkers. Dat wij nu niet 123 alle antwoorden hebben is alleen maar logisch, wanneer ons verhaal keer op keer moedwillig wordt uitgewist.
Het is ons eigen verhaal, omdat we samen de omstandigheden bouwen waarin wij de antwoorden kunnen bedenken, en waarin wij aan zet zijn om ze tot realiteit te maken. Tegelijkertijd zijn er plaatsen waar al van alles gebeurt. In Noord-oost Syrie, in Chiapas Mexico bij de Zapatistas, in Griekenland bij de Anarchistische beweging waar zelfs een autonoom gratis ziekenhuis werden gerund door activisten. We kunnen zoveel meer dan ons wordt voorgehouden!
We moeten vechten voor elke tiende graad opwarming van de aarde, maar met hoever het al is gekomen, gaan we grote veranderingen en spanningen zien. De strijd tegen kapitalisme, privatisering, bezuinigingen omwille van de rijken gaat nog altijd door, de rijken zijn nooit klaar met ons dieper door de mangel halen, ook als we tijdelijke zekerheden weten af te dwingen. Kijk naar de opstanden in Frankrijk voor bescherming van het pensioen, naar het wegvegen van vrouwenrechten rond abortus in Polen, de VS en elders, naar de schijnbaar onuitputtelijke voorraad nieuwe initiatieven om de aarde en het klimaat verder kapot te maken. De wereld wordt er niet simpeler of vreedzamer op, maar die spanningen kunnen ons ook kansen bieden, als wij ons organiseren en strategisch ingrijpen waar we kunnen.
Ik wil op deze dag een specifieke shoutout doen naar een groep kameraden die niet zo makkelijk onder een naam te vatten is. En dat zijn radicalen die ergens in hun eentje zitten, die weinig stukken beweging om zich heen zien, of waarvan het lijkt dat ze in hun woonplaats of op hun thema als linkse activist of anarchist alleen staan, die ver weg zijn van de steden waar onze bewegingen groter zijn en zich daarmee alleen en onmachtig voelen, of zelfs geisoleerd of onveilig. Ik spreek wel eens mensen in deze groep, en hoe moeilijk het is om in zo’n situatie iets neer te zetten.
En ik weet niet hoeveel troost dit is, maar het feit dat jullie er weer zijn en klaarstaan om van alles te doen, en je kenbaar kunnen maken aan anderen, dat is een teken van hoe we als linkse bewegingen weer uitdijen, en hoe we weer verder buiten de grote steden komen. En hoewel je je misschien geïsoleerd voelt, kun je in je omgeving zoveel bereiken, juist doordat je daar zit. Bedenk dingen die alleen of met een klein groepje kunnen, wees vocaal naar je kameraden elders, kom met ideeën en ga in gesprek, stel dingen voor die in je omgeving kunnen gebeuren, dingen die je zou kunnen doen en wat voor hulp je van anderen zou kunnen gebruiken om je hele dorp zwart of rood of groen of roze te laten kleuren!
Houd moed, want we komen we eraan!
Afsluiter
Ik wens iedereen vandaag op 1 mei toe, dat ze een moment vinden met kameraden, dat je onder kameraden kunt zijn bij een van de vele marsen, vieringen en acties die er vandaag plaatsvinden. Of maak die viering zelf, roep je mensen ‘s avonds bijeen voor deze dag, bel elkaar op. Vooral als je iemand weet die vaak alleen staat, die ergens geïsoleerd in een rechtse omgeving woont of die niet zoveel linkse dingen en kameraden heeft. Laat vandaag een dag zijn waarop we moed vinden, waarop we onze boosheid en verontwaardiging omzetten in plannen en voornemens, waarop we vooruitkijken naar een wereld voorbij kapitalisme.
Waarop we een volgende en een volgende en een volgende stap zetten richting vrijheid solidariteit en gelijkheid.
Heel fijne dag van arbeid allemaal! Tot ziens op de barricaden!
Check ook de reguliere aflevering die vandaag, 1 mei, uitkomt!
Deel, like, subscribe, comment, etc zoals altijd.
Tot volgende maand!
Links:
https://www.ad.nl/politiek/1675-kinderen-van-toeslagenouders-uit-huis-geplaatst-sinds-2015~aa3f1fd7/
Hollanditis over boeren en links, in deze aflevering gaat het ook over de ontlinksing op het platteland
NOS over kapitalisme
